เคยสงสัยไหมว่าทำไมเวลายกแขนสูง ๆ ถึงรู้สึกปวดไหล่ หรือปวดไหล่จนทำให้นอนไม่หลับ อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ เอ็นหัวไหล่ฉีกขาด โรคที่ค่อย ๆ กัดกินคุณภาพชีวิตให้แย่ลง ซึ่งบางคนอาการอาจรุนแรงจนไม่สามารถใช้แขนได้เหมือนเดิม
นายแพทย์รัฐภูมิ วัชโรภาส ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ – เวชศาสตร์การกีฬาและโรคข้อไหล่และข้อเข่า โรงพยาบาลเวชธานี อินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวว่า เอ็นหัวไหล่ฉีกขาด (Rotator Cuff Tear) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในกลุ่มคนที่ใช้งานหัวไหล่อย่างหนัก ไม่ว่าจะเป็นนักกีฬา ผู้ที่ต้องทำงานยกของหนัก หรือผู้สูงอายุที่มีกล้ามเนื้อและเอ็นอ่อนแอลงตามวัย หรืออาจเกิดจากอุบัติเหตุ ปัญหานี้สามารถส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหวและคุณภาพชีวิต
อาการเส้นเอ็นไหล่ฉีกขาด
ปวดไหล่เวลานอนโดยเฉพาะตอนนอนตะแคงทับ
ปวดไหล่เวลายกแขนขึ้นหรือลงในบางท่า และมีอาการข้อติด
อ่อนแรงในขณะยกหรือหมุนหัวไหล่
มีเสียงเสียดสีในขณะขยับบางท่าของไหล่
ไหล่แข็งเกร็ง ไม่สามารถขยับเขยื้อนไหล่ได้ตามใจ
เอ็นหัวไหล่ฉีกขาดมีหลายสาเหตุ ดังนี้
การใช้งานไหล่ที่มากเกินไป คือ การใช้ไหล่ทำงานซ้ำ ๆ เช่น ยกของหนัก หรือเล่นกีฬาที่ต้องใช้แขนมาก เช่น เทนนิส ว่ายน้ำ แบดมินตัน
อาการบาดเจ็บ เช่น การล้ม การสะดุด หรือการเคลื่อนไหวที่ผิดท่าจนอาจทำให้เอ็นหัวไหล่ฉีกขาดทันที
ความเสื่อมตามวัย โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ เอ็นหัวไหล่อาจเสื่อมสภาพ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการฉีกขาดเพิ่มขึ้น
โครงสร้างร่างกาย ความผิดปกติในโครงสร้างข้อไหล่อาจทำให้เอ็นเกิดการเสียดสีจนเสียหาย
การวินิจฉัยเอ็นหัวไหล่ฉีกขาด
หากมีอาการเจ็บ หรือปวดหัวไหล่อย่างรุนแรง ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยโดยเร็วที่สุด ขั้นตอนที่แพทย์ใช้ในการประเมิน ได้แก่
การซักประวัติ สอบถามข้อมูลเบื้องต้น เช่น อาการเจ็บปวดเกิดขึ้นเมื่อใด กิจกรรมที่ทำก่อนมีอาการ ระยะเวลาและตำแหน่งที่ปวด รวมถึงพฤติกรรมหรือการใช้งานหัวไหล่ที่อาจเกี่ยวข้องการตรวจร่างกาย เริ่มจากการตรวจทั่วไป เช่น น้ำหนัก ส่วนสูง ความดันโลหิต และอุณหภูมิร่างกาย จากนั้นจึงตรวจเฉพาะที่หัวไหล่ เช่น สังเกตรอยช้ำ ตรวจองศาการเคลื่อนไหว ทดสอบแรงต้านกับกล้ามเนื้อหัวไหล่ และประเมินการอักเสบหรือตึงของกล้ามเนื้อรอบสะบักการเอกซเรย์ (X-ray) ตรวจโครงสร้างของกระดูกหัวไหล่ว่ามีความผิดปกติหรือกระดูกหักหรือไม่ อย่างไรก็ตาม การเอกซเรย์ไม่สามารถแสดงภาพเส้นเอ็นได้การตรวจ MRI (Magnetic Resonance Imaging) แพทย์อาจพิจารณาการทำ MRI เพื่อให้ได้ภาพรายละเอียดของโครงสร้างในบริเวณไหล่อย่างชัดเจน ซึ่งจะช่วยให้สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม
การรักษาเอ็นหัวไหล่ฉีกขาด
การรักษาเอ็นหัวไหล่ฉีกขาดจะขึ้นอยู่กับอาการและระดับความรุนแรง โดยสามารถแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบดังนี้
ระยะอักเสบหรือฉีกขาดบางส่วน แพทย์จะให้รับประทานยาร่วมกับการทำกายภาพบำบัด และพักการใช้งานไหล่ หากรับประทานยาและกายภาพบำบัดแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น แพทย์จะแนะนำให้ฉีดสเตียรอยด์หรือยาต้านอักเสบ เพื่อลดการอักเสบระยะฉีกขาดรุนแรงหรือฉีกขาดทั้งหมด แพทย์จะแนะนำให้ผ่าตัดด้วยการส่องกล้องเพื่อซ่อมแซมเส้นเอ็น ซึ่งผู้ป่วยจะมีแผลขนาดเล็ก ฟื้นตัวเร็ว สามารถกลับไปใช้งานไหล่และแขนได้ตามปกติหรือใกล้เคียงปกติเร็วขึ้น
แต่ในผู้ป่วยที่มีเส้นเอ็นขาดขนาดใหญ่ หลังเย็บซ่อมเส้นเอ็น อาจมีโอกาสฉีกขาดซ้ำได้ ปัจจุบันจึงมีวิธีการต่าง ๆ มากมายเพื่อลดโอกาสในการฉีกขาดซ้ำ การใช้ Biologic collagen patch มาช่วยเสริมความแข็งแรงในการเย็บซ่อมเส้นเอ็น สามารถกระตุ้นให้เกิดการสมานเส้นเอ็นกับกระดูกได้ดีขึ้น ถือเป็นเทคโนโลยีที่ได้รับการพิสูจน์ทางการแพทย์ว่า สามารถช่วยลดการฉีกขาดซ้ำหลังผ่าตัด รวมทั้งช่วยลดระยะเวลาการกายภาพหลังผ่าตัด สามารถกลับไปใช้หัวไหล่ได้เร็วขึ้นส่งผลให้ผู้ป่วยได้ผลการรักษาที่ดีขึ้น
ผ่าตัดเอ็นหัวไหล่พักฟื้นกี่วัน
หลังจากการผ่าตัดเอ็นไหล่ฉีกขาด ขั้นตอนการฟื้นฟูเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้งานได้เต็มที่ โดยทั่วไปจะแบ่งการฟื้นฟูเป็น 3 ระยะดังนี้
ระยะพักฟื้นเริ่มต้น 1-6 สัปดาห์แรก ระยะฟื้นฟูกล้ามเนื้อและการเคลื่อนไหว 6-12 สัปดาห์ ระยะฟื้นตัวเต็มที่ 3-6 เดือน
โดยระยะเวลาฟื้นตัวทั้งหมดจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการฉีกขาด ส่วนใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 4-6 เดือนในการกลับมาใช้ชีวิตปกติ
เส้นเอ็นหัวไหล่ฉีกขาด หากปล่อยไว้ โดยไม่รักษา จะเกิดอะไรขึ้น
การปล่อยเส้นเอ็นไหล่ฉีกขาดทิ้งไว้โดยไม่ทำการรักษา อาการปวดเรื้อรังจะรบกวนการใช้ชีวิต และเมื่อเวลาผ่านไป การบาดเจ็บจะส่งผลต่อโครงสร้างของข้อไหล่โดยตรง ข้อไหล่จะขาดความสมดุล ทำให้ไม่สามารถใช้งานข้อไหล่ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และอาจทำให้เกิดข้อเสื่อมตามมาได้
การป้องกันเอ็นหัวไหล่ฉีกขาด
เอ็นหัวไหล่ฉีกเป็นปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อหัวไหล่และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เสี่ยง หากคุณมีอาการเจ็บปวดหรือข้อไหล่ติดแข็ง ควรรีบมาพบแพทย์ เพราะถ้าหากปล่อยไว้อาจทำให้อาการปวดเรื้อรังและเส้นเอ็นบาดเจ็บมากขึ้น กลายเป็นความทรมานที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
ศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลเวชธานี อินเตอร์เนชั่นแนล
Medically Reviewed by
นพ. รัฐภูมิ วัชโรภาส
ศัลยศาสตร์กระดูกและข้อ
ศัลยศาสตร์กระดูกและข้อ - เวชศาสตร์การกีฬาและโรคข้อไหล่
Readers’ Rating
5.0 out of 5 stars (based on 2 reviews)
