ดื่มน้ำหวานบ่อยเพิ่มความเสี่ยง นิ่วในไต
ดื่มน้ำหวานแทนน้ำเปล่า เสี่ยงนิ่วในไตโดยไม่รู้ตัว เช็กอาการ วิธีรักษา และการป้องกันที่ถูกต้อง
แสงแดด ฝุ่น ลม อาจดูเป็นเรื่องเล็ก แต่รู้หรือไม่ว่าปัจจัยเหล่านี้ล้วนทำให้เกิด “ต้อเนื้อ” ภาวะที่เยื่อบุตาขาวลามเข้ามากระจกตา หากปล่อยไว้ อาจกระทบต่อการมองเห็นได้จริง
ต้อเนื้อคืออะไร
ต้อเนื้อคือภาวะที่ผังผืดของเยื่อบุตางอกจากเยื่อบุตาขาวแล้วลามเข้าหากระจกตา มักเริ่มจากด้านหัวตา พบได้ในผู้ที่โดนแสงอัลตราไวโอเลต (UV) ลมหรือฝุ่นอย่างเรื้อรัง หากลุกลามมากหรือบังการมองเห็น ทำให้ตาแดง ระคายเคือง หรือเกิดภาวะสายตาเอียงได้
ต้อเนื้อ vs ต้อลม (Pinguecula) แตกต่างกันอย่างไร?
• ต้อลม (Pinguecula): ก้อนนูนสีเหลืองบนเยื่อบุตาขาว ไม่ล้ำเข้ากระจกตา
• ต้อเนื้อ (Pterygium): คือต้อลมที่ล้ำเข้ากระจกตา มีโอกาสรบกวนการมองเห็น
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดต้อเนื้อ
ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่การแพทย์ปัจจุบันคาดว่าเกิดจากตัวกระตุ้นบางอย่าง เช่น ลมร้อน ลมแห้ง ฝุ่นควัน มลภาวะ และรังสียูวี
โดยตัวกระตุ้นดังกล่าวจะไปรบกวนเซลล์ต้นกำเนิด ทำให้เซลล์นั้นพัฒนาเป็นเยื่อบุตาขาวที่ผิดปกติ เกิดเป็นก้อนผังผืดบริเวณเยื่อบุตาขาวหรือกระจกตา
อาการที่พบบ่อย
อาการของโรคต้อเนื้อสามารถมองเห็นได้จากภายนอก ได้แก่
- ก้อนเป็นพังผืดสีขาวเหลืองหรือสีชมพูอ่อนๆ มีเส้นเลือดฝอยกระจายอยุ่ทั่วทั้งพังผืด
อยู่ที่บริเวณหางตาหรือหัวตา
- ตาแดง ระคายเคือง ตาแห้ง แสบเคือง เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในดวงตา
- เมื่อขยี้ตาบ่อย ๆ จะทำให้ดวงตาอักเสบ บางครั้งอาจเกิดแผลในกระจกตาหรือทำให้เกิดการติดเชื้อที่ดวงตาได้
การวินิจฉัยภาวะต้อเนื้อ
จักษุแพทย์ตรวจด้วยสลิตแลมป์ (slit-lamp) เพื่อประเมินตำแหน่ง ขนาด และผลกระทบต่อกระจกตาหรือต่อสายตา เพื่อวางแผนดูแลและติดตามการลุกลามของต้อเนื้อ
แนวทางการรักษา
รักษาแบบไม่ผ่าตัด
พิจารณาใช้ในกรณีที่ต้อเนื้อยังไม่ล้ำเข้ากลางกระจกตา และยังไม่กระทบการมองเห็น
- ยาหยอดตาลดอักเสบหรือน้ำตาเทียม เพื่อลดระคายเคือง
- ปรับพฤติกรรม เช่น แว่นกันแดดเลนส์ป้องกันรังสี UV, สวมหมวกปีกกว้าง, หลีกเลี่ยงการเผชิญกับฝุ่นและลมโดยตรง
รักษาแบบผ่าตัด
พิจารณาใช้ในกรณีต้อเนื้อล้ำเข้ากลางกระจกตาหรือเริ่มรบกวนการมองเห็น โดยแบ่งเป็น 2 เทคนิคการผ่าตัดเล็ก ได้แก่
- เทคนิค Conjunctival Autograft (CAG) คือการตัดต้อเนื้อออกและ “ปลูกถ่ายเยื่อบุตาของผู้ป่วยเอง” เพื่อปิดแผล เทคนิคนี้จากข้อมูลรายงานพบว่าอัตรากลับมาเป็นซ้ำน้อย
- เทคนิค Amniotic Membrane Transplantation (AMT) คือการใช้เยื่อหุ้มรกปิดแผล
ข้อบ่งชี้ผ่าตัด
จักษุแพทย์อาจพิจารณาการผ่าตัด ในกรณี เช่น มีการลุกลามเข้ากระจกตาใกล้แกนการมองเห็น, มีการเอียงของกระจกตา, อักเสบซ้ำ, หรือเหตุผลด้านความสวยงาม โดยการผ่าตัดมักใช้เวลาโดยเฉลี่ย 10–30 นาที และกลับบ้านได้วันเดียว
การดูแลหลังผ่าตัด
- หยอดยาลดอักเสบ ยาฆ่าเชื้อตามแพทย์สั่ง
- หลีกเลี่ยงขยี้ตา ว่ายน้ำ หรือสัมผัสฝุ่นลมใน 2–4 สัปดาห์แรก
- ใส่แว่นกันแดดเมื่อออกแดด
- มาตรวจตามนัดเพื่อลดความเสี่ยงกลับเป็นซ้ำและประเมินแผล
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจพบหลังผ่าตัด
- ตาแดง ระคายเคืองชั่วคราว, แผลหายช้า
- ติดเชื้อ (พบได้น้อย)
- กลับเป็นซ้ำ โดยเฉพาะในผู้สัมผัส UV ต่อเนื่อง หรือมีแผลหดดึง
การป้องกันต้อเนื้อและลดโอกาสกลับเป็นซ้ำ
- สวมแว่นกันแดดและหมวกปีกกว้างเพื่อป้องกันรงสี UV กระทบดวงตาโดดยตรง
- หลีกเลี่ยงลม ฝุ่น และใช้น้ำตาเทียมหากมีอาการตาแห้ง
หากมีอาการเหล่านี้สามารถปรึกษานัดหมายแพทย์ได้ที่โรงพยาบาลเวชธานี อินเตอร์เนชั่นแนล
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับต้อเนื้อ
ต้อเนื้ออันตรายไหม?
ส่วนใหญ่ไม่อันตรายถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นทันที แต่หากลุกลามเข้ากระจกตากลางตาอาจทำให้มองไม่ชัดและเอียงของกระจกตา ควรติดตามหรือพิจารณาผ่าตัดตามคำแนะนำแพทย์
การผ่าตัดเจ็บไหม ใช้เวลากี่นาที ต้องนอนโรงพยาบาลหรือไม่?
โดยทั่วไปเป็นหัตถการผู้ป่วยนอก ใช้เวลาราว 10–30 นาที และกลับบ้านได้ในวันเดียว
ควรปฏิบัติตัวอย่างไร เพื่อไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ?
เคร่งครัดป้องกันรังสี UV หลังผ่าตัด และเข้าพบแพทย์ตามนัดหมายหลังผ่าตัดอย่างต่อเนื่อง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ศูนย์ตา โรงพยาบาลเวชธานี อินเตอร์เนชั่นแนล
โทร. 02-734-0000
Medically Reviewed by
พญ. พิมพ์พิสาข์ วุฑฒิชัยพันธ์
จักษุวิทยา
จักษุวิทยา - โรคจอประสาทตาและวุ้นตา
Readers’ Rating
0.0 out of 5 stars (based on 0 reviews)
