รู้ทัน Stroke โรคร้ายที่ไม่เลือกอายุ

โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ไม่ใช่โรคของผู้สูงอายุเท่านั้น แต่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัย แม้แต่ในกลุ่มคนอายุน้อย หากมีพฤติกรรมเสี่ยงหรือมีโรคประจำตัวบางอย่าง ก็อาจนำไปสู่ภาวะสมองขาดเลือด หรือเลือดออกในสมองได้เช่นกัน ซึ่งอาจส่งผลรุนแรงถึงขั้น อัมพฤกษ์-อัมพาต หรือเสียชีวิต หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที

โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร?

โรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากภาวะหลอดเลือดสมอง อุดตัน ตีบ หรือแตก ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ หรือเกิดการบาดเจ็บของเนื้อสมอง ซึ่งส่งผลให้เซลล์สมองเสียหาย

อาการที่ต้องสังเกต

ผู้ป่วยมักมีอาการเฉียบพลัน เช่น

• ปากเบี้ยว หน้าเบี้ยว
• พูดไม่ชัด หรือพูดไม่ได้
• ตาพร่ามัว มองเห็นภาพซ้อน
• แขนขาอ่อนแรง หรือชาครึ่งซีก
• เดินเซ ไม่สามารถทรงตัวได้

แม้ในอดีตโรคนี้จะพบมากในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว แต่ปัจจุบันพบมากขึ้นในกลุ่ม วัยทำงานและวัยรุ่น ที่มีความเครียดสูง สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ออกกำลังกาย และมีพฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสม หรือพบได้ในผู้ที่ไม่ได้ตรวจร่างกายสม่ำเสมอ ทำให้ไม่ทราบโรคประจำตัวมาก่อน

ประเภทของโรคหลอดเลือดสมอง

• หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน เกิดจากไขมันสะสมในผนังหลอดเลือด หรือเกิดจากการมีลิ่มเลือดจากหัวใจไปอุดตันหลอดเลือดสมอง   ทำให้เกิดภาวะสมองขาดเลือดแบบเฉียบพลัน
• หลอดเลือดสมองแตกหรือฉีกขาด มักเกิดจากความดันโลหิตสูง หรือหลอดเลือดเสื่อม จนทำให้เกิดการฉีกขาดและเลือดออกในสมอง

ปัจจัยเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง

• โรคความดันโลหิตสูง
• โรคเบาหวาน
• โรคหัวใจ
• ไขมันในเลือดสูง
• โรคอ้วน
• การสูบบุหรี่
• การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก

แม้คุณจะยังอายุน้อย แต่หากมีพฤติกรรมเหล่านี้ ก็มีความเสี่ยงเทียบเท่าผู้สูงอายุ

การวินิจฉัยโรคหลอดเลือดสมองสามารถทำได้ด้วย:

• CT Scan (เอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง)
• MRI (คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า) ซึ่งแสดงภาพหลอดเลือดและเนื้อสมองได้อย่างชัดเจน

โรงพยาบาลเวชธานี ให้บริการตรวจด้วย MRI รุ่นใหม่ ขนาดอุโมงค์ใหญ่ เสียงเบา และมีเทคโนโลยี Free Breathing ที่ไม่ต้องกลั้นหายใจนาน ทำให้คนไข้รู้สึกผ่อนคลายขณะตรวจ พร้อมให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและรวดเร็ว

นอกจากนี้ยังมี:

• Transcranial Doppler (TCD) ตรวจการไหลเวียนของเลือดในสมอง
• Carotid Doppler ตรวจหลอดเลือดคอ

ซึ่งช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาและป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แนวทางการรักษาโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน

การรักษาโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันจำเป็นต้องดำเนินการ ภายใน “เวลาทอง” (Golden Period)โดยเฉพาะภายใน 4.5 ชั่วโมงแรก หลังเริ่มมีอาการ เพื่อเพิ่มโอกาสให้สมองฟื้นตัว และลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนระยะยาว โดยแนวทางการรักษาที่สำคัญ ได้แก่:

• การให้ยาละลายลิ่มเลือด (Intravenous Thrombolysis): ช่วยสลายลิ่มเลือดที่อุดตันหลอดเลือดสมอง ทำให้เลือดกลับมาไหลเวียนได้ตามปกติ
• การดึงลิ่มเลือดด้วยสายสวน (Mechanical Thrombectomy): สำหรับกรณีที่มีลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดสมองขนาดใหญ่ แพทย์จะใช้สายสวนเข้าไปดึงลิ่มเลือดออกโดยตรง
• การรักษาด้วยเทคโนโลยีขั้นสูงในห้องผ่าตัดไฮบริด (Hybrid Operating Room): ห้องผ่าตัดที่รวมอุปกรณ์และเครื่องมือที่ทันสมัยสำหรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาไว้ในที่เดียว

หนึ่งในเทคโนโลยีสำคัญคือ Biplane DSA 

Biplane DSA (Biplane Digital Subtraction Angiography) ซึ่งสามารถถ่ายภาพหลอดเลือดได้พร้อมกัน 2 มุมมอง ได้แก่ ด้านหน้าและด้านข้าง ภาพที่ได้มีความคมชัดสูง ทำให้แพทย์สามารถมองเห็นหลอดเลือดขนาดเล็กได้อย่างแม่นยำราวกับภาพ 3 มิติ

Biplane DSA ยังช่วยให้แพทย์:

• ใส่สายสวนหลอดเลือดขนาดเล็กเข้าไปยังจุดที่เกิดการอุดตันได้อย่างรวดเร็ว
• ฉีดยาละลายลิ่มเลือดโดยตรงในปริมาณน้อย เพื่อลดผลข้างเคียง
• ใช้เครื่องมือพิเศษในการดึงลิ่มเลือดขนาดใหญ่ออกจากหลอดเลือดสมอง

ประโยชน์ของ Biplane DSA ต่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

• ลดปริมาณสารทึบรังสีที่ผู้ป่วยได้รับ 
• ลดเวลาในการรักษา 
• ลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 
• ช่วยให้การไหลเวียนของเลือดกลับมาเป็นปกติและส่งผลให้สมองฟื้นตัวได้ดีขึ้น

การป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในคนอายุน้อย

เพื่อไม่ให้โรคนี้เกิดขึ้นอย่างไม่คาดฝัน ควรปฏิบัติตัวดังนี้ 

• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวและคลอเรสเตอรอลสูง
• เลิกบุหรี่
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• ควบคุมน้ำหนัก
• ลดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• ตรวจสุขภาพประจำปี

ที่สำคัญ หากสังเกตอาการตัวเองและพบมีอาการที่เข้าข่ายโรคหลอดเลือดสมอง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะยิ่งรักษาเร็ว โอกาสฟื้นตัวของสมองก็ยิ่งสูง และสามารถลดความเสี่ยงการเกิดอัมพฤกษ์ อัมพาตได้ 

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม

ศูนย์สมองและระบบประสาท โรงพยาบาลเวชธานี
โทร. 02-734-0000