ข้อเข่าเสื่อม รักษาแบบไหนถึงจะดี?
ข้อเข่าเสื่อมเกิดจากการเสื่อมสภาพของผิวกระดูกอ่อนที่ข้อเข่า ซึ่งมีหน้าที่รองรับน้ำหนักและช่วยให้เคลื่อนไหวได้อย่างลื่นไหล
เมื่อข้อเข่าเสื่อมกลายเป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิต การผ่าตัดข้อเข่าเทียมจึงเป็นทางเลือกที่หลายคนพิจารณา ในปัจจุบันมีแนวทางการรักษาใหม่ที่เน้น “การจัดแนวข้อเข่าตามธรรมชาติ” เพื่อคืนความคล่องตัวและความรู้สึกที่ใกล้เคียงข้อเข่าจริงที่สุด
โรคข้อเข่าเสื่อมคืออะไร
โรคข้อเข่าเสื่อมเกิดจากการเสื่อมสภาพของผิวกระดูกอ่อนที่ข้อเข่า ซึ่งผิวกระดูกอ่อนเป็นส่วนรองรับน้ำหนักของร่างกายและช่วยให้การเคลื่อนไหวของข้อเข่าเรียบลื่น ไม่ติดขัด หากข้อเข่าเริ่มเสื่อม จะก่อให้เกิดอาการข้อฝืด รู้สึกติดขัดในตอนเช้า หรือตื่นมาแล้วขยับเข่าได้ไม่ดี รวมถึงมีอาการปวด ข้อเข่าบวม และมีเสียงกร๊อบแกร๊บ รู้สึกอ่อนแรง
การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์และการจัดแนวตามธรรมชาติ
การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์นับเป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูง เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมรุนแรง ซึ่งปัจจุบันมีวิธีการผ่าตัดรักษาที่เรียกว่า การจัดแนวข้อเข่าตามธรรมชาติ (Native Alignment หรือ Anatomical Alignment) เป็นแนวทางการรักษาที่ออกแบบมาเพื่อช่วยลดความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม โดยยังคงโครงสร้างและการเคลื่อนไหวตามธรรมชาติของข้อเข่าเดิมของผู้ป่วยให้ใกล้เคียงกับสภาพก่อนเกิดข้อเข่าเสื่อม หรือคล้ายกับความรู้สึกของข้อเข่าก่อนเริ่มเสื่อมสภาพ
หลักการสำคัญของการจัดแนวข้อเข่าตามธรรมชาติ
หลักการสำคัญของการผ่าตัดจัดแนวข้อเข่าตามธรรมชาติ (Native Alignment) คือการคืนการทำงานตามธรรมชาติของข้อเข่าเดิม ทำให้ข้อเข่าสามารถเคลื่อนไหวได้เหมือนก่อนเกิดอาการข้อเข่าเสื่อม หรือก่อนข้อเข่าผิดรูป และผู้ป่วยสามารถใช้ข้อเข่าได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยไม่มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน
ข้อดีของการผ่าตัดด้วยแนวทาง Native Alignment
- คงสภาพรูปทรงและแนวกระดูกตามธรรมชาติของข้อเข่าเดิม
จุดมุ่งหมายของแนวทางนี้คือเพื่อให้เข่ากลับไปเหมือนสภาพเดิมก่อนการเสื่อม ลดความเสี่ยงที่จะเกิดความเจ็บปวดหลังการผ่าตัด - ลดอาการปวดหลังการผ่าตัด
การผ่าตัดโดยปรับแนวกระดูกให้เป็นตามธรรมชาติของคนไข้ ช่วยลดความเสี่ยงในการบาดเจ็บจากการเดินหรือการเคลื่อนไหวที่มากเกินไป - เพิ่มความพึงพอใจของผู้ป่วย
อัตราความพึงพอใจของผู้ป่วยหลังผ่าตัดเพิ่มขึ้น จากปกติอยู่ที่ประมาณ 80% เพิ่มขึ้นเป็น 95–98% - เพิ่มประสิทธิภาพในการเคลื่อนไหวและการทรงตัว
ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น และสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันอย่างมั่นใจได้อีกครั้ง - เลียนแบบการทำงานของข้อเข่าตามธรรมชาติ
รักษารูปแบบการทำงานของข้อเข่าเดิม ทำให้ข้อเข่าเทียมทำงานใกล้เคียงกับข้อเข่าจริงมากที่สุด
การดูแลข้อเข่าและการป้องกันข้อเข่าเสื่อม
แม้ข้อเข่าเสื่อมจะพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันเริ่มพบในวัยทำงานมากขึ้นด้วย ดังนั้นจึงควรเริ่มดูแลข้อเข่าตั้งแต่เนิ่น ๆ เช่น
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม เพราะน้ำหนักตัวที่มากเกินไปจะเพิ่มแรงกดทับที่ข้อเข่า โดยเฉพาะตอนงอเข่ามากๆ เช่น นั่งยองๆ, คุกเข่า, พับเพียบ, ขัดสมาธิ, หรือนั่งพับขานานๆ ทำให้ผิวข้อสึกหรอเร็ว
- ออกกำลังกายอย่างเหมาะสมและสม่ำเสมอ เพื่อช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า เช่น ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน หรือเดินเร็วบนพื้นเรียบ
- หลีกเลี่ยงหรือระมัดระวังไม่ให้เกิดอุบัติเหตุต่อเข่า เช่น เดินหรือวิ่งบนพื้นขรุขระหรือพื้นลื่น เล่นกีฬาที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ขับมอเตอร์ไซค์ เล่นกีฬาแบบไม่ระมัดระวัง
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เพิ่มแรงกดข้อเข่า เช่น การนั่งพับเพียบ นั่งคุกเข่า หรือนั่งยอง ๆ เป็นเวลานาน เพราะท่าทางเหล่านี้จะเพิ่มแรงกดที่ผิวข้อ และทำให้ข้อเข่าเสื่อมได้เร็วขึ้น
เมื่อไหร่ควรปรึกษาแพทย์
หากมีอาการผิดปกติ เช่น ปวดเข่าบ่อย ๆ โดยไม่มีสาเหตุ หรือรู้สึกข้อเข่าล็อก มีเสียงดังในข้อ ควรมาปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจเพื่อวินิจฉัยและป้องกันการลุกลามของโรค
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
ศูนย์ข้อสะโพกและข้อเข่า โรงพยาบาลเวชธานี
โทร 02-734-0000
Medically Reviewed by
นพ. เปรมเสถียร ศิริธนาพิพัฒน์
ศัลยศาสตร์กระดูกและข้อ
ศัลยศาสตร์กระดูกและข้อ - การผ่าตัดข้อเข่าและข้อสะโพกเทียม
Readers’ Rating
5.0 out of 5 stars (based on 6 reviews)
