รู้แต่ไม่รักษา = พกระเบิดเวลาไว้ในตัว! “นิ่วในถุงน้ำดี” อันตรายกว่าที่คิด
นิ่วในถุงน้ำดี เกิดจากการตกผลึกของคอเลสเตอรอลในน้ำดี อาการปวดท้องขวา คลื่นไส้ หรือดีซ่าน อาจเป็นสัญญาณเตือน รีบตรวจวินิจฉัยก่อนสาย
เส้นเลือดปูดนูนขึ้นมาบนขา อาจไม่ใช่แค่ปัญหาความสวยงาม แต่อาจเป็นสัญญาณของ “เส้นเลือดขอด” โรคหลอดเลือดที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในคนที่ต้องยืนนาน นั่งนาน บทความนี้จะพาคุณมารู้จักสาเหตุของเส้นเลือดขอดที่ขา อะไรคือปัจจัยเสี่ยง อาการที่ไม่ควรมองข้าม และวิธีรักษาที่มีทั้งแบบไม่ผ่าตัดและผ่าตัด เพื่อให้คุณดูแลตัวเองได้อย่างถูกวิธี ก่อนที่อาการจะลุกลาม
เส้นเลือดขอดคืออะไร
นายแพทย์ศุภชัย จันทร์วิทัน ศัลยแพทย์ชำนาญการด้านหลอดเลือด โรงพยาบาลเวชธานี กล่าวว่า เส้นเลือดขอด หรือชื่อในทางการแพทย์คือ โรคหลอดเลือดดำชั้นตื้นบกพร่องเรื้อรัง หมายถึงการที่เส้นเลือดมีการปูดขยายคล้ายตัวหนอนมากกว่า 3 มิลลิเมตร สาเหตุเกิดจากความเสื่อมของหลอดเลือดดำ ทำให้เกิดแรงดันภายในหลอดเลือด เลือดจึงไหลเวียนกลับไปเลี้ยงที่หัวใจได้ไม่ดีเท่าที่ควร จนเกิดอาการปวดและบวมบริเวณขาในที่สุด
สาเหตุของเส้นเลือดขอด
- พันธุกรรม (กรรมพันธุ์) หากคนในครอบครัวมีประวัติเส้นเลือดขอดที่ขา ก็มีโอกาสเป็นด้วยเช่นกัน
- เพศ เพศหญิงมีความเสี่ยงมากกว่าชาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศหญิงส่งผลต่อความยืดหยุ่นของผนังหลอดเลือดดำที่น้อยลง
- อาชีพที่ต้องยืนนาน หรือนั่งนาน ๆ เช่น พนักงานขายสินค้า แคชเชียร์ พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน ช่างทำผม พนักงานเก็บค่าโดยสาร หรือพนักงานออฟฟิศ เป็นต้น
- น้ำหนักตัวมากเกินไป ทำให้ภายในหลอดเลือดบริเวณขาเกิดแรงดันสูงขึ้น และเกิดเส้นเลือดขอดที่ขาได้
เส้นเลือดขอด มีอาการอย่างไร
อาการที่พบได้ทั่วไปมีดังนี้
- เจ็บหรือรู้สึกหนักที่ขา
- เป็นตะคริวในช่วงกลางคืน
- มีอาการบวม ตึง หรือแสบร้อนบริเวณขา
- รู้สึกเจ็บมากขึ้นเมื่อต้องนั่งหรือยืนเป็นเวลานาน
- คันรอบๆ บริเวณเส้นเลือดขอด
- ผิวหนังบริเวณเส้นเลือดขอดอาจเปลี่ยนเป็นสีแดง อักเสบ แข็ง หรือเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ
- ในบางรายอาจรุนแรงจนเกิดแผลเลือดออกได้
6 ระยะเส้นเลือดขอด
ความรุนแรงของเส้นเลือดขอด มีความแตกต่างกันในแต่ละระยะ ซึ่งหากได้รับการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยลดโอกาสในการลุกลามของแผลเส้นเลือดขอดได้ ซึ่งแบ่งเป็น 6 ระยะ ได้แก่
ระยะที่ 1 เส้นเลือดมีลักษณะคล้ายใยแมงมุม มักมีขนาดน้อยกว่า 3 มิลลิเมตร
ระยะที่ 2 เส้นเลือดเริ่มปูดเป็นตัวหนอน ขนาดใหญ่มากกว่า 3 มิลลิเมตร และมีอาการปวดเมื่อใช้งานเป็นระยะเวลานาน เช่น นั่ง เดิน หรือ ยืน
ระยะที่ 3 เริ่มมีอาการขาบวม และปวดมากขึ้นถึงแม้จะใช้งานในระยะเวลาสั้น ๆ
ระยะที่ 4 สีผิวที่ขาเริ่มเปลี่ยนเป็นสีดำเข้มขึ้น ซึ่งเป็นภาวะอักเสบของผิวหนัง
ระยะที่ 5 แผลหายจากการรักษา แต่ยังมีลักษณะอื่น ๆ ร่วม เช่น ผิวหนังที่เปลี่ยนสีเป็นสีดำระยะที่ 6 เกิดแผลที่เป็นลักษณะเฉพาะของแผลบริเวณหลอดเลือดดำ เช่น ขอบแผลแดง
ภาวะแทรกซ้อนจากเส้นเลือดขอดที่อาจเกิดขึ้นได้
แม้ว่าภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจะพบไม่บ่อย แต่การปล่อยเส้นเลือดขอดทิ้งไว้โดยไม่ดูแลรักษา อาจนำไปสู่ปัญหาต่าง ๆ ได้ ดังนี้
- แผลบนผิวหนังใกล้เส้นเลือดขอด มักเกิดบริเวณข้อเท้า สัญญาณเตือนเบื้องต้นคือผิวหนังบริเวณนั้นจะเริ่มเปลี่ยนแปลงไป
- เส้นเลือดขอดแตก หากเส้นเลือดขอดที่อยู่ชิดผิวหนังแตก จะทำให้มีเลือดออกมากผิดปกติได้
- ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก (Deep Vein Thrombosis: DVT) ถือเป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายที่สุด ขาข้างที่มีลิ่มเลือดจะปวด บวม และแดงขึ้นอย่างชัดเจน
เส้นเลือดขอด เมื่อใดที่ควรพบแพทย์
โดยทั่วไปเส้นเลือดขอดที่ไม่รุนแรงอาจไม่จำเป็นต้องรักษา แต่ควรปรึกษาแพทย์หากมีอาการดังต่อไปนี้
- มีอาการเจ็บ ปวด บวม ซึ่งรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน
- ผิวหนังบริเวณใกล้เส้นเลือดขอดมีอาการคัน แสบร้อน
- มีเลือดออกบริเวณเส้นเลือดขอด
การวินิจฉัยเส้นเลือดขอด
ในเบื้องต้น แพทย์จะสอบถามเกี่ยวกับอาการต่าง ๆ เช่น อาการปวด ความรู้สึกหนักที่ขา ประวัติการเจ็บป่วยและประวัติครอบครัว จากนั้นจะทำการตรวจร่างกายเพื่อดูลักษณะของเส้นเลือดขอดและประเมินอาการบวม ส่วนขั้นตอนการวินิจฉัยเส้นเลือดขอดเพิ่มเติม ทำได้โดยการตรวจอัลตราซาวด์หลอดเลือด เพื่อดูโครงสร้างของหลอดเลือดและทิศทางการไหลเวียนของเลือด
การรักษาภาวะเส้นเลือดขอด
เป้าหมายของการรักษาเส้นเลือดขอด คือการลดอาการปวดที่เกิดจากแรงดันในหลอดเลือด เพื่อไม่ให้รบกวนชีวิตประจำวันอีกต่อไป ดังนั้น การรักษาที่เหมาะสมคือการลดแรงดันในหลอดเลือดดำ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งแบบผ่าตัดและไม่ผ่าตัด
การรักษาแบบไม่ผ่าตัด คือการให้ยาลดการอักเสบของหลอดเลือดดำ หรือ การใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอดเพื่อให้เลือดภายในหลอดเลือดดำไหลกลับคืนสู่หัวใจได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่ 2 วิธีนี้ จะช่วยบรรเทาอาการเท่านั้น ไม่สามารถรักษาให้หายได้
การรักษาแบบผ่าตัด เหมาะสำหรับคนไข้ที่เริ่มมีอาการ ตั้งแต่ระยะ 2 ขึ้นไป โดยในปัจจุบันมีการผ่าตัดรักษาแบบแผลเล็ก ได้ผลดีเทียบเท่ากับการผ่าตัดแบบดั้งเดิม สามารถทำได้ทั้งแบบใช้ความร้อนทำลายหลอดเลือด คือการทำเลเซอร์ หรือ ใช้คลื่นวิทยุ และแบบไม่ใช้ความร้อน คือการฉีดสารเคมี หรือ ใส่กาววิทยาศาสตร์ เพื่อเข้าไปทำลายผนังหลอดเลือดดำจนไม่มีเลือดไหลผ่าน ซึ่งวิธีนี้เป็นการผ่าตัดสมัยใหม่ที่กำลังได้รับความนิยม และให้ผลการรักษาที่ดีกว่าการผ่าตัดแบบเดิม ทำให้มีแผลขนาดเล็กประมาณ 2 – 3 มม. เจ็บน้อย ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล และเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่า
“ การรักษาแผลเส้นเลือดขอด ถ้ารักษาไม่ถูกวิธี เช่น เจอแผลแล้วทำแค่แผล จะยิ่งทำให้เกิดการลุกลาม แผลอาจมีน้ำเหลืองออกมามากขึ้น โดยวิธีที่ถูกต้องคือการรักษาแรงดันในหลอดเลือดดำ เพราะถ้าไม่ลดแรงดัน แผลก็จะไม่หาย เพราะฉะนั้นหากพบว่ามีปัญหาเรื่องเส้นเลือดขอด ควรเข้ามาปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้องและได้รับการรักษาที่เหมาะสม ” นายแพทย์ศุภชัย กล่าว
การป้องกันภาวะเส้นเลือดขอด
- หลีกเลี่ยงการยืนนาน หรือนั่งท่าเดิมเป็นเวลานาน ควรลุกขึ้นขยับหรือเปลี่ยนท่าบ่อย ๆ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดิน ว่ายน้ำ หรือขี่จักรยาน เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- หลีกเลี่ยงการใส่รองเท้าส้นสูงติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลเวชธานี อินเตอร์เนชั่นแนล
โทร. 02-734-0000 ต่อ 4500 , 4501
Medically Reviewed by
Readers’ Rating
0.0 out of 5 stars (based on 0 reviews)
