ការឈឺខ្នងរ៉ាំរ៉ៃ មិនមែនគ្រាន់តែចុករោយនោះទេ វាអាចជា “ជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង”

អត្ថបទសុខភាព

ជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង (Spinal Canal Stenosis) គឺជាស្ថានភាពមួយដែលប្រឡាយឆ្អឹងខ្នង ដែលមានតួរនាទីការពារខួរឆ្អឹងខ្នង និងសរសៃប្រសាទ កើតការរួមតូចដោយសារតែការចុះខ្សោយនៃរចនាសម្ព័ន្ធខាងក្នុងដូចជា ទ្រនាប់ឆ្អឹងខ្នង(ឌីស) សរសៃចង និងសន្លាក់ នេះបណ្តាលឱ្យមានការគាបសង្កត់សរសៃប្រសាទ ដែលធ្វើឱ្យមានការឈឺចាប់ ស្ពឹក ឬខ្សោយនៅផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ ជាពិសេសនៅបរិវេនចង្កេះ និងជើង

ជំងឺនេះរកឃើញញឹកញាប់ចំពោះមនុស្សចាស់ ហើយជាមូលហេតុសំខាន់នៃ “រោគសញ្ញាឈឺខ្នងរ៉ាំរ៉ៃ” ដែលមិនគួរមើលរំលង។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលដោយអ្នកឯកទេសឆ្អឹងខ្នងទេ វាអាចនាំឱ្យមានភាពទន់ខ្សោយជាអចិន្ត្រៃយ៍ ឬបាត់បង់ចលនាបាន

មូលហេតុនៃជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

មូលហេតុចម្បងជាធម្មតា គឺការចុះខ្សោយឆ្អឹងខ្នងដែលទាក់ទងនឹងអាយុ ដែលមានកត្តារួម ដូចជា៖

ជំងឺសឹកឌីសឆ្អឹងខ្នង (Degenerative Disc Disease)

នេះបណ្តាលឱ្យឌីសឆ្អឹងខ្នងស្រុឌ និងផ្លាស់ទីទៅសង្កត់លើប្រឡាយឆ្អឹងខ្នង

សន្លាក់ឆ្អឹងខ្នងក្រាស់ (Facet Joint Hypertrophy)

ការចុះខ្សោយនៃសន្លាក់នាំឱ្យមានឆ្អឹងដុះសង្កើតលើប្រឡាយឆ្អឹងខ្នង

ការឡើងក្រាស់នៃសរសៃចង (Ligamentum Flavum Thickening)

នៅពេលដែលសរសៃចងក្រាស់ វាធ្វើឱ្យចន្លោះនៅក្នុងប្រឡាយឆ្អឹងខ្នងរួមតូច

ជំងឺឆ្អឹងខ្នងរង្គិល (Spondylolisthesis)

ឆ្អឹងកងរង្គិលទៅមុខ ធ្វើឱ្យប្រឡាយឆ្អឹងខ្នងរួមតូច និងបណ្តាលឱ្យមានការគាបសរសៃប្រសាទ

មូលហេតុផ្សេងទៀតរួមមានគ្រោះថ្នាក់ ការវះកាត់ ឬភាពមិនប្រក្រតីនៃឆ្អឹងខ្នងពីកំណើត

រោគសញ្ញានៃជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

រោគសញ្ញាអាចប្រែប្រួលអាស្រ័យលើទីតាំង និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការគាបសង្កត់សរសៃប្រសាទ។ រោគសញ្ញាដែលជួបញឹកញាប់បំផុត រួមមាន៖

  • ឈឺខ្នងផ្នែកខាងក្រោម ឬឈឺរាលដាលចុះមកជើង
  • ឈឺត្រគាក ឬជើងពេលដើររយៈពេលយូរ
  • ឈឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងនៅពេលពត់ខ្លួនទៅក្រោយ ហើយធូរស្រាលឡើងនៅពេលពត់ខ្លួនទៅមុខ
  • ស្ពឹក ខ្សោយ ឬមានអារម្មណ៍ធ្ងន់នៅជើង
  • ក្នុងករណីខ្លះ អាចមានភាពទន់ខ្សោយជើងរហូតមិនអាចដើរឆ្ងាយបាន ឬត្រូវការឈប់សម្រាកញឹកញាប់
  • ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទេ វាអាចនាំឱ្យមាន បញ្ហាមិនអាចទប់ទឹកនោមឬលាមកបាន  ដែលចាត់ទុកជាស្ថានភាពអាសន្នដែលត្រូវទឹកជួបវេជ្ជបណ្ឌិតជាបន្ទាន់

ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

គ្រូពេទ្យនឹងយកប្រវត្តិវេជ្ជសាស្ត្រ និងធ្វើការពិនិត្យរាងកាយ រួមជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាវេជ្ជសាស្ត្រដូចជា៖

  • X-ray (កាំរស្មីអ៊ិចឆ្អឹងខ្នង)៖ ប្រើសម្រាប់មើលការតម្រឹមឆ្អឹង និងសន្លាក់ដែលអាចមិនត្រង់
  • MRI (ការថតរូបភាពអនុភាពម៉ាញេទិក)៖ ផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតច្បាស់លាស់អំពីប្រឡាយឆ្អឹងខ្នង សរសៃប្រសាទ ឌីសឆ្អឹងខ្នង និងសរសៃប្រសាទ
  • ការស្កេន CT៖ ប្រើនៅពេលដែល MRI មិនអាចមើលរចនាសម្ព័ន្ធឆ្អឹងបានលម្អិត

ការព្យាបាលជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

វិធីសាស្រ្តនៃការព្យាបាលអាស្រ័យលើភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ និងរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺ ហើយត្រូវបានបែងចែកជាពីរក្រុមសំខាន់ៗ៖

ការព្យាបាលដោយមិនចាំបាច់វះកាត់

  • សមស្របសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលមានរោគសញ្ញាស្រាល
  • ការព្យាបាលដោយចលនាដើម្បីពង្រឹងសាច់ដុំខ្នង និងពោះ
  • លេបថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ឬថ្នាំរលារសាច់ដុំ
  • ចាក់ថ្នាំប្រឆាំងការរលាកក្នុងតំបន់ដើម្បីបំបាត់រោគសញ្ញា
  • ការកែប្រែរបៀបរស់នៅ ដូចជាការជៀសវាងការលើកវត្ថុធ្ងន់ៗ ឬស្ថិតក្នុងទីតាំងដែលធ្វើខ្នងកោងរយៈពេលយូរ

ការព្យាបាលដោយការវះកាត់

ក្នុងករណីមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ ឬនៅពេលដែលរោគសញ្ញាមិនឆ្លើយតបទៅនឹងការព្យាបាលដំបូង គ្រូពេទ្យអាចពិចារណាជម្រើសវះកាត់ ដូចជា៖

  • ការវះកាត់ពង្រីកប្រឡាយ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​សរសៃប្រសាទ (Decompression Surgery) ដើម្បីបន្ធូរការបង្ហាប់សរសៃប្រសាទ
  • ការវះកាត់ភ្ជាប់ឆ្អឹងខ្នង (Spinal Fusion) ដើម្បីបង្កើនស្ថេរភាពឆ្អឹងខ្នងក្នុងករណីមានការផ្លាស់ទីនៃឆ្អឹងខ្នង

បច្ចុប្បន្ននេះ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិវេជ្ជថានីអាចធ្វើការវះកាត់ពង្រីកប្រឡាយសរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នងតាមរយៈកាមេរ៉ា microscope ឬ endoscope ដែលនាំឱ្យមានស្នាមវះតូចជាងមុន ការឈឺចាប់តិច និងការជាសះស្បើយលឿនជាងមុន

ការថែទាំ និងការបង្ការជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

  • ហាត់ប្រាណដើម្បីពង្រឹងសាច់ដុំខ្នង និងពោះជាប្រចាំ
  • រក្សាទម្ងន់ឱ្យមានសុខភាពល្អ
  • ជៀសវាងការលើកវត្ថុធ្ងន់ៗ ឬអង្គុយក្នុងទីតាំងដដែលក្នុងរយៈពេលយូរ
  • ប្រសិនបើអ្នកជួបប្រទះនឹងការឈឺខ្នងរ៉ាំរ៉ៃ ឬការឈឺចាប់រាលដាលធ្លាក់ទៅជើង គួរតែប្រញាប់ទៅពិគ្រោះជាមួយអ្នកឯកទេសខាងជំងឺឆ្អឹងខ្នង

សំណួរដែលសួរជាញឹកញាប់អំពីជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង

តើជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នងខុសពីជំងឺលានឌីសឆ្អឹងខ្នងគាបសរសៃប្រសាទយ៉ាងដូចម្តេច?

ស្ថានភាពទាំងពីរអាចមានរោគសញ្ញាស្រដៀងគ្នា ដូចជាឈឺខ្នង ឈឺរាលដាលដល់ជើង ឬស្ពឹកជើង ប៉ុន្តែមូលហេតុរបស់វាគឺខុសគ្នា។ ជំងឺលានឌីសឆ្អឹងខ្នងគាបសរសៃប្រសាទកើតឡើងនៅពេលដែល “ឌីសរង្គិលទៅសង្កត់សរសៃប្រសាទ” ខណៈពេលដែលជំងឺក្រតិឆ្អឹងខ្នងបណ្តាលមកពី “ជំងឺប្រឡាយឆ្អឹងខ្នងរួមតូចពីការខូចទ្រង់ទ្រាយ” ដែលកើតមានច្រើនចំពោះមនុស្សចាស់ ហើយមានរោគសញ្ញាយឺតៗ និងរ៉ាំរ៉ៃខ្លាំងជាង

ករណីមានជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង ចាំបាច់ត្រូវធ្វើការវះកាត់គ្រប់ករណីដែរឬទេ?

មិនចាំបាច់ត្រូវធ្វើការវះកាត់គ្រប់ករណីនោះទេ។ អ្នកជំងឺភាគច្រើនអាចគ្រប់គ្រងរោគសញ្ញារបស់ពួកគេជាមួយនឹងការព្យាបាលមិនមែនវះកាត់ដូចជាការព្យាបាលដោយចលនា ការចាក់ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាក ឬការកែប្រែរបៀបរស់នៅ។ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងពិចារណាការវះកាត់លុះត្រាតែអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាដូចជា ស្ពឹក ខ្សោយ ដើរបានចម្ងាយខ្លី ឬមិនអាចទប់ទឹកនោម-លាមកបានប៉ុណ្ណោះ

បន្ទាប់ពីការវះកាត់ក្រិនឆ្អឹងខ្នង តើប្រើរយៈពេលប៉ុន្មាននៃការជាសះស្បើយ?

ជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យាវះកាត់តាមរយៈកាមេរ៉ាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន អ្នកជំងឺភាគច្រើនអាចដើរបានក្នុងរយៈពេល 1-2 ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការវះកាត់ ហើយត្រឡប់ទៅរកជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេវិញក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍។ ទាំងនេះអាស្រ័យលើស្ថានភាពរាងកាយរបស់អ្នកជំងឺ និងការស្តារនីតិសម្បទាក្រោយការវះកាត់

តើលំហាត់ប្រាណប្រភេទណាដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកដែលមានជំងឺក្រិនឆ្អឹងខ្នង?

គួរផ្តោតលើលំហាត់ប្រាណដែលពង្រឹងសាច់ដុំខ្នង ពោះ និងជើង ដោយជៀសវាងសកម្មភាពដែលមានការកម្លាំថទង្គិច ដូចជា ហែលទឹក ដើរក្នុងទឹក យូហ្គាស្រាលៗ ឬ Pilates សម្រាប់មនុស្សចាស់។ លំហាត់ប្រាណសមស្របអាចជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធលើឆ្អឹងខ្នង និងការពារការកើតឡើងវិញ

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម ឬធ្វើការណាត់, សូមទាក់ទងមកកាន់

មជ្ឈមណ្ឌលផ្នែកកែសម្ផស្ស, មន្ទីរពេទ្យអន្ដរជាតិវេជ្ជថានី
សេវាកម្មទូរស័ព្ទ ២៤ម៉ោង: (+66)89-201-9000

Readers’ Rating

5.0 out of 5 stars (based on 3 reviews)