របួស ACL

ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ

ជាធម្មតាវេជ្ជបណ្ឌិត ពិនិត្យមើលការហើយ ឬការឈឺចាប់នៅជង្គង់ ហើយផ្លាស់ទីជង្គង់ទៅទិសដៅផ្សេងៗ ដើម្បីពិនិត្យមើលមុខងារនិងចលនារបស់ជង្គង់ទាំងមូល។ ក្រៅពីនេះ វេជ្ជបណ្ឌិតអាចបញ្ជាឱ្យធ្វើពិនិត្យដូចខាងក្រោមបន្ថែម ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីរបួស៖

• ថតកាំរស្មី​ (X-ray) ៖ ពិនិត្យមើលអាចមានឆ្អឹងបាក់ឬទេ
• ថតរូបភាពអនុភាពម៉ាញេទិក (MRI) ៖ បង្ហាញរូបភាពនៃជាលិកាទាំងរឹងនិងទន់ ព្រមទាំងចង្កោមឆ្អឹងខ្ចីដោយប្រើរលកវិទ្យុ និងដែនម៉ាញ៉េទិច។ MRI បង្ហាញពីការរងរបួសរបស់ ACL នៅកម្រិតណា និងបង្ហាញសភាពរបួសផ្សេងទៀតនៅជង្គង់
• ឆ្លុះអេកូ (Ultrasound) ៖ បង្ហាញសរសៃពួរ សរសៃភ្លៅ សរសៃចងសាច់ដុំ ដោយប្រើរលកសំឡេង

ការព្យាបាល

វិធីសាស្ត្រព្យាបាលនៅផ្ទះដែលហៅថា R.I.C.E ត្រូវបានប្រើ ដើម្បីបន្ថយការរលាក និងការឈឺចាប់នៃជង្គង់រងរបួស៖

• Rest (សម្រាក)៖ ជួយស្ដារនីតិសម្បទា និងការពារកុំឲ្យជង្គង់ទ្រទម្ងន់
• Ice (ទឹកកក)៖ ស្អំទឹកកកចំនួន ២០នាទី រៀងរាល់ ២ម៉ោង ខណៈពេលដែលអ្នកភ្ញាក់
• Compression (ការបង្ហាប់)៖ រុំជង្គង់របស់អ្នកដោយបង់រុំយឺតដើម្បីបង្ហាប់
• Elevation (លើកឡើង)៖ លើកជង្គង់ឲ្យខ្ពស់ដាក់លើខ្នើយ ខណៈពេលដែលសម្រាក

ការស្ដារនីតិសម្បទា

អ្នកនឹងទទួលបានការនែនាំដោយអ្នកឯកទេសព្យាបាលដោយលំហាត់ប្រាណ​ (Physical Therapist) ព្រមជាមួយលំហាត់ប្រាណដែលអាចអនុវត្តដោយខ្លួនឯង វាជួយកាត់បន្ថយការរលាក និងការឈឺចាប់ ស្ដារចលនាជង្គង់ និងបង្កើនកម្លាំងសាច់ដុំ។ ប្រសិនបើអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវ វាអាចជួយឲ្យ ACL ជាសះស្បើយ។ អ្នកអាចប្រើ ឧបករណ៍ទ្រជង្គង់ (brace) និង ឈើច្រត់ (crutches) ដើម្បីជៀសវាងការទំលាក់ទម្ងន់លើជង្គង់។ ការព្យាបាលដោយលំហាត់ប្រាណគឺជាផ្នែកមួយនៃការព្យាបាលរួមជាមួយថ្នាំ

ការវះកាត់

ការវះកាត់ត្រូវបានណែនាំនៅករណី ដូចជា​ ប្រសិនបើអ្នកជាអត្តពលិកហើយចង់បន្តលេងកីឡាទៀត ប្រសិនបើការខូចខាតសរសៃចង ឬឆ្អឹងខ្ចីលើសពីមួយកន្លែង ហើយប្រសិនបើបញ្ហាជង្គង់របស់អ្នករារាំង សកម្មភាពនៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក

ការវះកាត់ស្ដារសរសៃពួរ ACL ឡើងវិញ (ACL reconstruction) ត្រូវបានណែនាំសម្រាប់ការរងរបួស ACL ដំណើរការនេះជានីតិវិធីនៃការដកសរសៃ ACL ដែលរងរបួសចេញ ហើយជំនួសវាដោយផ្នែកមួយនៃសរសៃពួរ tendon (ពីជង្គង់ម្ខាងទៀតរបស់អ្នកជំងឺ ឬជង្គង់របស់អ្នកបរិច្ចាគ) ហៅថា “ការប្តូរសរសៃពួរ (grafting)” ដោយប្រើសរសៃពួរ ដោយសារវាមានមុខងារដូចគ្នានឹងសរសៃចងភ្ជាប់សាច់ដុំទៅនឹងឆ្អឹង

បន្ទាប់ពីការវះកាត់សម្រេចបានជោគជ័យ អ្នកអាចបន្តការព្យាបាលដោយលំហាត់ប្រាណដើម្បីស្ដារ សាងកម្លាំងសាច់ដុំឪ្យរឹងម៉ាំ និងមានស្ថេរភាពម្ដងទៀត ម្យ៉ាងទៀតកុំភ្លេចលេបថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់វេជ្ជបណ្ឌិតផង

អ្នកលេងកីឡាអត្តពលិកអាចត្រឡប់ទៅលេងកីឡាវិញបានយ៉ាងសុវត្ថិភាពចាប់ពី១ឆ្នាំឡើងទៅ។ ត្រូវប្រាកដថាអ្នកបានបន្តការព្យាបាលដោយលំហាត់ប្រាណយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ ដោយមានការណែនាំពីវេជ្ជបណ្ឌិត និងអ្នកជំនាញខាងការព្យាបាលដោយលំហាត់ប្រាណ ដើម្បីស្ដារចលនា កម្លាំង និងស្ថេរភាពឲ្យបានល្អបំផុតមុននឹងត្រលប់ទៅលេងវិញ

ប្រសិនបើអ្នកអនុវត្តតាមសេចក្តីណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត និងធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងសកម្មនិងទៀងទាត់ អ្នកនឹងអាចវិលត្រលប់ទៅប្រើប្រាស់ជីវិតបានតាមធម្មតាម្ដងទៀតជាមិនខាន

Doctors who treat this condition