ការពិសារទឹកច្រើន អស់កម្លាំងយ៉ាងងាយ ឃ្លានញឹកញាប់ អាចជាសញ្ញាប្រមាននៃ “ជំងឺទឹកនោមផ្អែម”

តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺជាអ្វី?

ជំងឺទឹកនោមផ្អែម (Diabetes Mellitus) គឺជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដែលបណ្តាលមកពីរាងកាយមិនអាចប្រើប្រាស់អាំងស៊ុយលីនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ឬផលិតអាំងស៊ុយលីនមិនគ្រប់គ្រាន់ បណ្តាលឱ្យមានកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ខ្លាំងពេក។ ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទេ វាអាចប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាម បេះដូង តម្រងនោម ភ្នែក និងប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ

តើមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប៉ុន្មានប្រភេទ?

ជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវបានបែងចែកជា 3 ប្រភេទសំខាន់ៗ៖

1. ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 1 (Type 1 Diabetes)៖ រាងកាយមិនអាចបង្កើតអាំងស៊ុយលីនបានទាល់តែសោះ តែងរកឃើញចំពោះកុមារ និងក្មេងជំទង់ ហើយត្រូវការព្យាបាលដោយចាក់អាំងស៊ុយលីន
2. ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 (Type 2 Diabetes)៖ រាងកាយអាចបង្កើតអាំងស៊ុយលីនបាន ប៉ុន្តែមិនអាចប្រើប្រាស់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព តែងរកឃើញចំពោះមនុស្សពេញវ័យ ឬអ្នកដែលធាត់ជ្រុល គឺជាប្រភេទដែលរកឃើញច្រើនបំផុត
3. ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ (Gestational Diabetes)៖ បញ្ហានេះកើតឡើងក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះដោយសារតែការប្រែប្រួលអ័រម៉ូន។ ភាគច្រើនតែងជាសះស្បើយវិញបន្ទាប់ពីសម្រាលកូន ប៉ុន្តែវាបង្កើនហានិភ័យនៃការវិវត្តទៅជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 នៅពេលអនាគត

រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមដំណាក់កាលដំបូង

ទោះបីជាដំណាក់កាលដំបូងនៃ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺជាច្រើនប្រហែលជាមិនដឹងខ្លួននោះទេ ប៉ុន្ដែរាងកាយនឹងចាប់ផ្តើមបញ្ជូន “សញ្ញាព្រមាន” ជាច្រើនដែលគួរប្រុងប្រយ័ត្ន រួមមាន៖

1. ការនោមញឹកញាប់

កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់បណ្តាលឱ្យជាតិស្ករលេចធ្លាយចេញតាមទឹកនោម ដែលនាំឱ្យមានការនោមញឹកញាប់ និងច្រើនពេក

2. ការស្រេកទឹកខុសធម្មតា

នៅពេលដែលរាងកាយបាត់បង់ទឹកតាមរយៈការនោមញឹកញាប់ វាអាចនាំឱ្យមានការស្រេកទឹកគ្រប់ពេល

3. ការឃ្លានញឹកញាប់ប៉ុន្ដែ ស្រកទម្ងន់

រាងកាយមិនអាចប្រើប្រាស់ជាតិស្ករសម្រាប់ថាមពលដូចធម្មតា នាំឱ្យមានការឃ្លានញឹកញាប់ ទោះបីជាញ៉ាំច្រើនក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅតែស្រកទម្ងន់

4. អស់កម្លាំង ល្ហិតល្ហៃ និងខ្សោយ

ដោយសារតែកោសិកាមិនទទួលបានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ពីជាតិស្ករ ធ្វើឪ្យមានភាពអស់កម្លាំង

5. ការជាសះស្បើយយឺត ងាយនឹងឆ្លងមេរោគ

កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ដែលបណ្តាលឱ្យរបួសជាសះស្បើយយឺត ជាពិសេសនៅជើង និងប្រអប់ជើង

6. ភ្នែកព្រិល មើលឃើញមិនច្បាស់ 

ជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់អាចបណ្តាលឱ្យសារធាតុរាវចូលទៅក្នុងកែវភ្នែក បណ្តាលឱ្យហើមបណ្តោះអាសន្ន និងមើលឃើញមិនច្បាស់

កត្តាហានិភ័យដែលត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន

• ហ្សែន ឬមានប្រវត្តិគ្រួសារនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម
• លើសទម្ងន់ ឬជំងឺធាត់
• ខ្វះលំហាត់ប្រាណ
• ញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិស្ករខ្ពស់
• ស្ត្រេស និងការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់

របៀបធ្វើតេស្ត និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺទឹកនោមផ្អែម

ការធ្វើតេស្តជាតិស្ករក្នុងឈាមអាចធ្វើបានតាមវិធីជាច្រើន រួមមាន៖

• ការធ្វើតេស្តជាតិស្ករក្នុងឈាមពេលតមអាហារ (FBS): វាស់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមបន្ទាប់ពីតមអាហារយ៉ាងហោចណាស់ 8 ម៉ោង
• ការធ្វើតេស្ត HbA1c: វាស់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមក្នុងរយៈពេល 3 ខែកន្លងមក
• ការធ្វើតេស្តភាពអត់ធ្មត់នៃជាតិស្ករក្នុងមាត់ (OGTT): វាស់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមបន្ទាប់ពីផឹកស្ករ

ការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម

បច្ចុប្បន្ន ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនអាចព្យាបាលបានទាំងស្រុងនោះទេ ប៉ុន្ដែអាចគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម ដើម្បីការពារផលវិបាក។ ជម្រើសនៃការព្យាបាលរួមមាន៖

1. ការកែប្រែឥរិយាបថ និងការថែទាំខ្លួនឯង

• ញ៉ាំអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ដោយផ្តោតលើបន្លែ ផ្លែឈើគ្មានជាតិផ្អែម គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងប្រូតេអ៊ីនដែលមានជាតិខ្លាញ់ទាប
• កាត់បន្ថយអាហារដែលមានជាតិស្ករ ខ្លាញ់ និងប្រៃ ហើយកំណត់ការទទួលទានបាយ ឬកាបូអ៊ីដ្រាត
• ហាត់ប្រាណយ៉ាងហោចណាស់ ១៥០ នាទីក្នុងមួយសប្តាហ៍
• សម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងកាត់បន្ថយភាពតានតឹង

2. ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ

• វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងពិចារណាលើថ្នាំសមស្រប ដោយគិតគូរពីកត្តាជាច្រើន រួមទាំងជំងឺផ្សំគ្នា និងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម ដើម្បីសម្រេចបានទាំងអត្ថប្រយោជន៍នៃការកាត់បន្ថយជាតិស្ករក្នុងឈាម និងការពារផលវិបាកនាពេលអនាគត ដូចជាជំងឺតម្រងនោម ឬជំងឺបេះដូង

3. ការត្រួតពិនិត្យជាបន្តបន្ទាប់

• ពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម (FBS, HbA1c) រៀងរាល់ 2-6 ខែម្តង
• ពិនិត្យមុខងារតម្រងនោម ភ្នែក និងសរសៃប្រសាទរបស់អ្នកជាប្រចាំ
• ពិគ្រោះជាមួយអ្នកឯកទេសដើម្បីកែសម្រួលការព្យាបាលតាមតម្រូវការរបស់អ្នក

គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការថែទាំខ្លួនសម្រាប់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមដំណាក់កាលដំបូង៖

1. កែសម្រួលទម្លាប់នៃការញ៉ាំរបស់អ្នក កាត់បន្ថយជាតិស្ករ និងកាបូអ៊ីដ្រាត ហើយជ្រើសរើសកាបូអ៊ីដ្រាតស្មុគស្មាញជាប្រភពចម្បងរបស់អ្នក
2. ហាត់ប្រាណជាប្រចាំយ៉ាងហោចណាស់ 30 នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ
3. ពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នកជាប្រចាំ
4. គេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់
5. ទៅជួបគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកសម្រាប់ការពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំ និងតាមដានរោគសញ្ញាជាបន្តបន្ទាប់

វិបាកពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម

ប្រសិនបើមិនអាចគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមបាន អាចកើតឡើងផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា៖

• ជំងឺបេះដូងនឹងសរសៃឈាមបេះដូង
• ខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ
• ជំងឺភ្នែកដោយសារជំងឺទឹកនោមផ្អែម រហូតនាំឱ្យងងឹតភ្នែក
• ចុះខ្សោយសរសៃប្រសាទ ស្ពឹកចុងដៃ និងចុងជើង
• ដំបៅរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចឆ្លងមេរោគ និងត្រូវការកាត់អវយវៈ

គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការបង្ការជំងឺទឹកនោមផ្អែម

• រក្សាទម្ងន់ឱ្យមានសុខភាពល្អ
• ញ៉ាំអាហារមានតុល្យភាព រួមក្រុមអាហារទាំងប្រាំ ហើយជៀសវាងអាហារដែលមានជាតិស្ករ ខ្លាញ់ និងប្រៃ
• ហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់ 3-5 ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍
• ជៀសវាងការជក់បារី និងកាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង
• ពិនិត្យសុខភាពប្រចាំឆ្នាំ និងធ្វើតេស្តជាតិស្ករក្នុងឈាមជាប្រចាំ

ហេតុអ្វីបានជាគួរតែពិនិត្យរកជំងឺទឹកនោមផ្អែមតាំងពីដំបូងៗ?

ការរកឃើញទាន់ពេលវេលាជួយសម្រួលដល់ការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាម ការពារផលវិបាកដូចជាជំងឺបេះដូង ខ្សោយតម្រងនោម ងងឹតភ្នែក និងជំងឺសរសៃប្រសាទ និងជួយអ្នកជំងឺឱ្យរស់នៅប្រកបដោយគុណភាពជីវិត

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមដំណាក់កាលដំបូងច្រើនតែមិនមានរោគសញ្ញាទេ។ បើគ្មានការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ នឹងមិនអាចរកឃើញរោគសញ្ញាទាំងនេះនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើអ្នកចាប់ផ្តើមជួបប្រទះរោគសញ្ញាទាំងនេះ ដូចជាការនោមញឹកញាប់ អស់កម្លាំង ឬឃ្លានញឹក អាចជាសញ្ញាព្រមានដែលបង្ហាញថាកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមអាចខ្ពស់រួចទៅហើយ។ សូមទៅជួបគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកសម្រាប់ការពិនិត្យដើម្បីការពារផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ

សំណួរដែលសួរជាញឹកញាប់អំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម

តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចព្យាបាលជាសះស្បើយបានទេ?

បច្ចុប្បន្ននេះ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចព្យាបាលសះស្បើយបាន ជាពិសេសប្រសិនបើរកឃើញទាន់ពេលវេលាក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំបន្ទាប់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវ

តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានផលវិបាកអ្វីខ្លះ?

ប្រសិនបើកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមមិនអាចគ្រប់គ្រងបានទេ អាចកើតផលវិបាកដូចជាជំងឺបេះដូង ខ្សោយតម្រងនោម ខូចសរសៃប្រសាទ ជំងឺរលាក​បាតភ្នែកដោយទឹកនោមផ្អែម និងដំបៅជើងរ៉ាំរ៉ៃ

តើគួរធ្វើតេស្តរកជំងឺទឹកនោមផ្អែមញឹកញាប់ប៉ុណ្ណា?

វាត្រូវបានណែនាំឱ្យពិនិត្យរាងកាយយ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រសិនបើអ្នកមានកត្តាហានិភ័យ ឬរោគសញ្ញាមិនធម្មតា សូមទៅជួបគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកសម្រាប់ការពិនិត្យសុខភាពឱ្យបានឆាប់

តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចការពារបានទេ?

វាអាចត្រូវបានការពារបានតាមរយៈការគ្រប់គ្រងទម្ងន់ ការហាត់ប្រាណជាប្រចាំ របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម ឬធ្វើការណាត់, សូមទាក់ទងមកកាន់

មជ្ឈមណ្ឌលអាហារូបត្ថម្ភ និងព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមទីរ៉ូអ៊ីត និងអង់ដូគ្រីន, មន្ទីរពេទ្យអន្ដរជាតិវេជ្ជថានី
សេវាកម្មទូរស័ព្ទ ២៤ម៉ោង:  02-734-0000

Medically Reviewed by

DR. NUNTIYA THEERAPAKANUNT

Internal Medicine

Endocrinology

ធ្វើការណាត់ជួប Doctor Profile

Related Posts

See All

សង្កេតបន្តិច…..កើតជំងឺក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត(Thyroid disease)ទេដឹង?

សង្កេតបន្តិច…..កើតជំងឺក្រពេញ អារម្មណ៍ប្រែប្រួលគេង […]

អត្ថបទសុខភាព

មហារីកក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតអាចព្យាបាលបាន – Thyroid Cancer Is Treatable!

លើកដៃ ប្រសិនបើអ្នកមានដុំនៅក្នុងតំបន់ទីរ៉ូអ៊ីត (តំបន់កខាងមុខ)! ដុំនោះអាចជាមហារី ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត(Thyroid cancer) ហើយប្រសិនបើអ្នកទុកវាមិនព្យាបាលវាអាចរាលដាលដល់កូនកណ្តុរនិងឆ្អឹងរបស់អ្នក។ តែកុំបារម្ភអី! វាអាចព្យាបាលបាន!

អត្ថបទសុខភាព