Ghép tủy xương: Lựa chọn quan trọng đối với bệnh nhân ung thư huyết học
Ung thư huyết học là nhóm bệnh lý ác tính phát sinh từ sự rối loạn của tế bào máu và tủy xương, khiến cơ thể giảm khả năng tạo máu bình thường
Hỏi: Ung thư tuyến tiền liệt là gì?
Đáp: Ung thư tuyến tiền liệt là một dạng ung thư khởi phát từ tuyến tiền liệt, một cơ quan nhỏ sản xuất tinh dịch nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng. Đây là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, thường tiến triển chậm và không gây triệu chứng ở giai đoạn sớm.
Hỏi: Nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt là gì?
Đáp: Ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các đột biến gen khiến tế bào tuyến tiền liệt tăng sinh không kiểm soát và không chết theo chu trình bình thường. Các tế bào bất thường này có thể hình thành khối u, phá hủy mô xung quanh và có khả năng lan sang các cơ quan khác (tình trạng di căn).
Hỏi: Những ai có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt?
Đáp: Các yếu tố nguy cơ chính gồm:
- Tuổi tác: Thường gặp ở nam giới trên 50 tuổi
- Chủng tộc: Tỷ lệ mắc cao hơn ở nam giới da đen
- Tiền sử gia đình: Nguy cơ tăng nếu có người thân (họ hàng gần) mắc ung thư tuyến tiền liệt; mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2 cũng làm tăng nguy cơ
- Béo phì: Có mối liên hệ với nguy cơ cao mắc các dạng ung thư tuyến tiền liệt tiến triển/ác tính
Hỏi: Triệu chứng thường gặp của ung thư tuyến tiền liệt?
Đáp: Ở giai đoạn sớm, ung thư tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Tiểu khó
- Dòng tiểu yếu
- Có máu trong nước tiểu (tiểu máu) hoặc tinh dịch
- Rối loạn cương dương
- Đau xương
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
Nếu các triệu chứng này kéo dài, nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Hỏi: Chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt như thế nào?
Đáp: Các phương pháp sàng lọc bao gồm:
- Khám trực tràng bằng tay (DRE – Digital Rectal Exam): Bác sĩ dùng ngón tay đeo găng để sờ nắn, kiểm tra các bất thường của tuyến tiền liệt
- Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA – Prostate-Specific Antigen): Nồng độ PSA tăng cao có thể là dấu hiệu của viêm, phì đại hoặc ung thư tuyến tiền liệt
Hỏi: Nếu kết quả sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt bất thường thì sao?
Nếu kết quả sàng lọc ban đầu cho thấy những dấu hiệu bất thường, các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu hơn có thể được chỉ định để xác nhận sự hiện diện của tế bào ung thư. Các xét nghiệm này bao gồm:
- Siêu âm qua trực tràng (TRUS): Sử dụng một đầu dò nhỏ đưa vào trực tràng để tạo hình ảnh chi tiết của tuyến tiền liệt bằng sóng âm
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết của tuyến tiền liệt và giúp định vị chính xác vị trí cần lấy mẫu mô
- Sinh thiết tuyến tiền liệt: Dùng một kim nhỏ để lấy các mẫu mô từ tuyến tiền liệt để phân tích giải phẫu bệnh
Hỏi: Mức độ ác tính của ung thư tuyến tiền liệt được xác định như thế nào?
Đáp: Để đánh giá mức độ ác tính của bệnh, các bác sĩ thường sử dụng hai công cụ chính:
- Thang điểm Gleason: Xếp hạng mức độ ác tính của ung thư từ 6 đến 10
- 6: Độ ác tính thấp
- 7: Độ ác tính trung bình
- 8–10: Độ ác tính cao
- Xét nghiệm gen (Genomic Testing): Giúp xác định các đột biến gen và dự đoán diễn biến của bệnh
Hỏi: Ung thư tuyến tiền liệt được phân giai đoạn như thế nào?
Đáp: Sau khi chẩn đoán, các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như MRI, CT, PET, xạ hình xương hoặc siêu âm sẽ giúp xác định mức độ lây lan của ung thư:
- Giai đoạn I–II: Khu trú trong tuyến tiền liệt
- Giai đoạn III: Lan đến các mô lân cận
- Giai đoạn IV: Di căn đến các cơ quan xa
Trong một số trường hợp giai đoạn sớm, việc điều trị ngay lập tức có thể chưa cần thiết. Thay vào đó, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi chủ động bao gồm xét nghiệm máu, khám trực tràng và sinh thiết định kỳ. Nếu ung thư có dấu hiệu tiến triển, các phương pháp điều trị như phẫu thuật hoặc xạ trị sẽ được cân nhắc.
Hỏi: Điều trị ung thư tuyến tiền liệt gồm những phương pháp nào?
Đáp: Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn, mức độ ác tính, tình trạng sức khỏe và mong muốn của người bệnh. Các phương pháp bao gồm:
- Phẫu thuật
Phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến tiền liệt (Radical prostatectomy): Loại bỏ tuyến tiền liệt và các mô lân cận
Các kỹ thuật:
- Phẫu thuật nội soi có robot hỗ trợ: Sử dụng công cụ robot qua các vết mổ nhỏ ở bụng
- Phẫu thuật mổ mở đường sau xương mu: Thực hiện một vết mổ dài ở bụng để tiếp cận tuyến tiền liệt (ít được áp dụng)
- Xạ trị
Tiêu diệt tế bào ung thư bằng các tia năng lượng cao
Các phương pháp:
- Xạ trị ngoài (EBRT): Chiếu tia năng lượng cao từ bên ngoài cơ thể trong nhiều tuần hoặc với liều cao hơn trong thời gian ngắn hơn
- Xạ trị áp sát (Brachytherapy): Cấy hạt phóng xạ vào tuyến tiền liệt để phát xạ liên tục với liều thấp
- Điều trị khu trú (Focal Therapy)
Chỉ nhắm mục tiêu vào vùng ung thư của tuyến tiền liệt
Các kỹ thuật:
- Siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU)
- Liệu pháp lạnh (Cryotherapy)
- Đốt laser
- Liệu pháp quang động học (Photodynamic therapy)
- Liệu pháp phá hủy mô bằng nhiệt/lạnh (Ablation Therapy)
Phá hủy mô tuyến tiền liệt bằng nhiệt độ cực cao hoặc cực thấp
Các phương pháp:
- Liệu pháp áp lạnh (Cryoablation): Đóng băng các tế bào ung thư
- Siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU): Dùng sóng siêu âm hội tụ để đốt nóng và tiêu diệt mô ung thư
Thường phù hợp cho các khối u nhỏ, không thể phẫu thuật hoặc khi các phương pháp khác không hiệu quả
- Liệu pháp nội tiết (Hormone Therapy)
Giảm nồng độ testosterone, là hormone thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư
Các phương pháp:
- Chất đồng vận/đối kháng LHRH hoặc GnRH: Ngăn chặn sản xuất testosterone
- Thuốc kháng androgen: Ngăn testosterone tiếp cận tế bào ung thư
- Phẫu thuật cắt tinh hoàn (Orchiectomy): Loại bỏ tinh hoàn để giảm nồng độ testosterone một cách nhanh chóng
Thường được sử dụng trước phẫu thuật, đối với ung thư không thể phẫu thuật hoặc làm chậm quá trình ung thư tiến triển
- Hóa trị
- Sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào tăng sinh nhanh
- Thường được chỉ định khi ung thư đã di căn hoặc kháng nội tiết
- Điều trị nhắm trúng đích
- Nhắm vào các đột biến gen cụ thể (ví dụ: BRCA) trong tế bào ung thư, giúp ngăn chặn các đường dẫn truyền tín hiệu bất thường và thúc đẩy tế bào ung thư chết
Hỏi: Ung thư tuyến tiền liệt có thể chữa khỏi không?
Đáp: Có. Ung thư tuyến tiền liệt khu trú phát hiện sớm thường có thể chữa khỏi. Trong các trường hợp tiến triển, các phương pháp điều trị sẽ giúp kiểm soát bệnh, giảm nhẹ triệu chứng và kéo dài thời gian sống.
Hỏi: Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Đáp: Nên cân nhắc khám sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Trên 50 tuổi
- Có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư vú (bao gồm cả đột biến gen BRCA1/BRCA2)
- Thuộc nhóm có nguy cơ cao, ví dụ như nam giới da đen
- Gặp các thay đổi về tiểu tiện/sinh dục, đau xương, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân
Ngay cả khi không có triệu chứng, việc sàng lọc sớm được khuyến nghị cho những người có nguy cơ cao. Khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp tăng cơ hội phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm, khi bệnh có thể điều trị hiệu quả nhất.
Tại bệnh viện Vejthani, mọi ca ung thư tuyến tiền liệt đều được thông qua Hội chẩn đa chuyên khoa (Multidisciplinary Team – MDT), gồm bác sĩ ung bướu, bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ giải phẫu bệnh, dược sĩ ung bướu, chuyên gia vật lý trị liệu, chuyên gia tâm lý, chuyên gia di truyền và điều dưỡng ung bướu sẽ cùng tham gia Hội nghị Hội chẩn ung bướu hàng tuần để phân tích dữ liệu bệnh án và xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa, hiệu quả nhất. Bằng cách kết hợp chuyên môn y khoa với chăm sóc toàn diện, mục tiêu của bệnh viện Vejthani là đảm bảo mỗi bệnh nhân đều nhận được phương pháp điều trị chính xác, kịp thời và toàn diện, từ đó cải thiện kết quả điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Liên hệ tư vấn:
Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Vejthani
Tổng đài: (+66)2-734-0000 máy nhánh: 2720, 2721
Tổng đài Tiếng Việt: (+66)97-291-3351
Readers’ Rating
5.0 out of 5 stars (based on 1 review)
