“ไทรอยด์เป็นพิษ” อันตรายต่อร่างกายเกือบทั้งระบบ

“ไทรอยด์” (Thyroid Gland) เป็นต่อมไร้ท่อใหญ่ที่สุดในร่างกาย อยู่บริเวณส่วนหน้าของลำคอ มีลักษณะคล้ายปีกผีเสื้อ มีหน้าที่ผลิตฮอร์โมนและหลั่งเข้าสู่กระแสเลือดเพื่อไปทำหน้าที่ตามอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายภายใต้การควบคุมของต่อมใต้สมองและต่อมไฮโปธาลามัส ซึ่งการสร้างฮอร์โมนนั้นจำเป็นต้องใช้ไอโอดีนเป็นส่วนประกอบ หากได้รับไอโอดีนมากหรือน้อยเกินไปก็อาจทำให้การทำงานผิดปกติและส่งผลกระทบต่ออวัยวะแทบทุกระบบในร่างกาย

ความสำคัญของฮอร์โมนไทรอยด์

ฮอร์โมนไทรอยด์ส่งผลต่ออวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย ดังนี้

• ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของร่างกายและอวัยวะต่าง ๆ
• สัมพันธ์กับการทำงานของสมองและระบบประสาท รวมถึงภาวะด้านอารมณ์
• ควบคุมระบบเผาผลาญและอุณหภูมิของร่างกาย
• ช่วยส่งเสริมการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ เช่น กล้ามเนื้อ หัวใจ กระดูก

ทั้งนี้ หากร่างกายมีระดับฮอร์โมนไทรอยด์สูงกว่าปกติ ระบบต่าง ๆ ในร่างกายจะถูกกระตุ้นให้ทำงานมากขึ้น โดยภาวะนี้เรียกว่า “ไทรอยด์เป็นพิษ” ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพเป็นอย่างมาก

สาเหตุ “ไทรอยด์เป็นพิษ”

ผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีสาเหตุของโรคแตกต่างกันไป ดังนี้

• สร้างฮอร์โมนมากผิดปกติ
• ต่อมไทรอยด์อักเสบ จึงปล่อยฮอร์โมนที่เก็บไว้ออกมาเป็นจำนวนมาก
• ได้รับฮอร์โมนไทรอยด์มากเกิน จากยาหรือส่วนผสมในอาหารเสริมบางชนิด
• การรับประทานยาบางชนิด
• ภาวะแพ้ท้องรุนแรง หรือเนื้องอกรังไข่สร้างฮอร์โมนมากเกินไป
• เนื้องอกต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนกระตุ้น แต่พบได้น้อยมาก

เมื่อร่างกายเกิดภาวะไทรอยด์เป็นพิษ ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีอาการแสดง บางรายอาจแสดงอาการชัดเจนและเป็นรุนแรงมากจนถึงขั้นวิกฤต เนื่องจากฮอร์โมนกระตุ้นการทำงานของร่างกายหลายระบบพร้อมกัน โดยผู้ป่วยแต่ละรายแสดงอาการได้หลากหลาย ดังนี้

• ระบบหัวใจและหลอดเลือด : เหนื่อยง่าย หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ และอาจถึงขั้นหัวใจล้มเหลว
• ระบบประสาท : มือสั่น หงุดหงิดง่าย นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ขาดสมาธิ
• ระบบผิวหนัง : เหงื่อออกมาก ผิวชื้น ผมร่วง ศีรษะล้าน ผิวหนังบริเวณหน้าแข้งหนาขึ้น นิ้วปุ้มหรือนิ้วตะบอง เล็บกร่อน
• ระบบตา : ตาโตขึ้น เปลือกตาเปิดกว้าง หรืออาจตาโปน
• ระบบทางเดินอาหาร : หิวบ่อย ถ่ายบ่อย ถ่ายเหลว คลื่นไส้ อาเจียน
• ระบบเผาผลาญ : น้ำหนักตัวลดแม้รับประทานอาหารในปริมาณปกติหรือรับประทานมากกว่าปกติ ตัวอุ่นขึ้น
• ระบบสืบพันธุ์ : ประจำเดือนมาผิดปกติ กะปริบกะปรอย ประจำเดือนขาด มีบุตรยาก
• ระบบกล้ามเนื้อ : อ่อนแรง มือสั่น
• คอ : คอโต บางรายอาจมีก้อนที่บริเวณคอ

การรักษาไทรอยด์เป็นพิษ

สามารถรักษาได้ด้วยการให้ยายับยั้งการสร้างฮอร์โมนโดยการกลืนแร่รังสีหรือผ่าตัด อย่างไรก็ตาม วิธีการรักษาโรคไทรอยด์ขึ้นอยู่กับอาการ ความรุนแรง และโรคประจำตัวของผู้ป่วย ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย

วิธีการดูแลตัวเองหากไทรอยด์เป็นพิษ

ผู้ป่วยควรพบแพทย์ตามนัดเพื่อตรวจติดตามอาการ และรับประทานยาสม่ำเสมอ ไม่หยุดยาเอง งดสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไอโอดีนสูง วางแผนการคุมกำเนิดอย่างจริงจังและไม่ควรตั้งครรภ์ขณะมีอาการ เพื่อป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดกับแม่และทารก หากมีอาการผิดปกติหรืออาการกำเริบต้องรีบพบแพทย์โดยเร็ว

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่

ศูนย์เบาหวาน ไทรอยด์ และต่อมไร้ท่อ
โทร.  0-2734 0000 ต่อ 1071 , 1072