မိမိကိုယ်တိုင်ရင်သားစစ်ဆေးခြင်းအဆင့်ဆင့်
ရင်သားကင်ဆာသည် ထိုင်းအမျိုးသမီးများတွင် အဖြစ်များဆုံး ကင်ဆာဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးများတွင် ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးရသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းတစ်ခုဆိုလည်း မမှားပေ။ ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းမျှ
ရင်သားကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများသည် ရင်သားအတွင်းရှိဆဲလ်များ ထိန်းချုပ်မှုမရှိတော့သည့်အခါ စတင်နိုင်ပါသည်။ ကင်ဆာသည် ရင်သားတစ်ရှူးများအတွင်းနှင့် တစ်ဝိုက်သို့ လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့သွားပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် lymphatic system သို့မဟုတ် သွေးကြောများမှတဆင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့သွားတတ်သည်။
ရင်သားကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု၏ 30% သည် မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပုံမှန်မဟုတ်သောမျိုးဗီဇတစ်ခုသည်လည်း ရင်သားကင်ဆာဖြစ်ပွားရန် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ အဆီများသော အစားအစာ စားသုံးခြင်းသည် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
National Cancer Institute တွင် ထုတ်ဝေသည့် လေ့လာမှုအသစ်အရ အဆိုပါ အမျိုးသမီးများသည် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုများသည်။
- Hormone Replacement Therapy (HRT) ကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ ခံယူသော အမျိုးသမီးများ။
- အဝလွန်နေသော အမျိုးသမီးများသည် အဝလွန်ခြင်းမရှိသော အမျိုးသမီးများထက် ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ 1.5-2.0 ဆ ပိုများသည်။
- အသက် ၄၅ နှစ်မတိုင်မီ သွေးဆုံးချိန်စောသော အမျိုးသမီးများသည် ရင်သားကင်ဆာနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး သွေးဆုံးချိန်နောက်ကျသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေ ၂ ဆ လျော့နည်းသည်။
- ကလေးမရှိသော အမျိုးသမီးများသည် ကလေးရှိသော အမျိုးသမီးများထက် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ 30-70% ပိုများသည်။ အသက် 30 နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး ကလေးမွေးတာက ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါတယ်။ ကလေးမွေးချိန်မှာ အသက်ငယ်လေလေ အန္တရာယ်နည်းလေလေပါပဲ။
- အလွန်သိပ်သည်းသော ရင်သားတစ်သျှူးရှိသော အမျိုးသမီးများသည် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။ မျိုးရိုးဗီဇဖွဲ့စည်းမှုသည် ရင်သားသိပ်သည်းဆကို သက်ရောက်မှုရှိသည်။
အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အမျိုးသမီးများကို တစ်လလျှင် တစ်ကြိမ် အနည်းဆုံး ရင်သားစမ်းသပ်မှု ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းထားသည်။ ရင်သားကို ကိုယ်တိုင်စမ်းသပ်စစ်ဆေးရန် အကောင်းဆုံးအချိန်သည် သင့်ရင်သားများ ရောင်ရမ်းမှုနည်းပါးပြီး နူးညံ့နေချိန်ဖြစ်သည့် နောက်ဆုံးရာသီစက်ဝန်းပြီးနောက် 7-10 ရက်အကြာတွင်ဖြစ်သည်။ ဓမ္မတာမရှိတော့ပါက (ဥပမာ-သွေးဆုံးပြီးနောက်) ရင်သားကို လစဉ် ကိုယ်တိုင်စစ်ဆေးသင့်သည်။ သားအိမ်ထုတ်ထားသော အသက် 50 နှစ်အောက် အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် ရင်သားရောင်တင်းခြင်းမဖြစ်သောနေ့တွက် စမ်းသပ်သင့်ပါသည်။
Mammography ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း။
Mammography သည် ရင်သားကင်ဆာ၏ အစောပိုင်းလက္ခဏာများနှင့် ရောဂါလက္ခဏာများကို သိရှိရန် ဆေးပမာဏနည်းသော ဓာတ်မှန်ရိုက်စက်ကို အသုံးပြုရသော အထူးပြုဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပုံရိပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရင်သားအကျိတ်ဖြစ်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း၊ အရေပြားပါးလွှာခြင်း သို့မဟုတ် နို့သီးခေါင်း အရည်ထွက်ခြင်းစသည့် လက္ခဏာများ ကြုံတွေ့နေရသော အမျိုးသမီးများတွင် ရင်သားရောဂါကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန်လည်း ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ Mammography တွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်တစ်စုံတစ်ရာကို တွေ့ရှိပါက မူမမှန်မှုများကို ရှာဖွေရန် ဓာတ်မှန်ရိုက်ဆရာဝန်က ဓါတ်မှန်ရိုက်ချက်ကို ဖတ်ပြမည်ဖြစ်သည်။ သံသယဖြစ်ဖွယ်နေရာများကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာမြင်နိုင်စေရန် ပုံများကိုလည်း 4 ဆ ချဲ့နိုင်သည်။ မူမမှန်မှုကိုစစ်ဆေးရန် နောက်ထပ် အာထရာဆောင်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လိုအပ်နိုင်သည်။
Analog mammography နှင့်မတူဘဲ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း သည် X-ray ဖလင်အား ရင်သား၏ ဓါတ်မှန်ပုံများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသော အီလက်ထရွန်းနစ်ပစ္စည်းများဖြင့် အစားထိုးထားသော ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဒစ်ဂျစ်တယ် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်းမှ ဖမ်းယူထားသော ပုံများကို ဓာတ်မှန်ဗေဒပညာရှင်မှ ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်အတွက် ကွန်ပျူတာသို့ လွှဲပြောင်းပေးပြီး PACS (Picture Archiving and Communication System) ကို အသုံးပြု၍ ရေရှည်သိမ်းဆည်းထားရန် ဖြစ်သည်။
Digital Mammography ၏ အားသာချက်များ
- အီလက်ထရွန်းနစ် ဖန်သားပြင်များတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် Mammography မှပုံရိပ်များကို ပြသနိုင်သည်။
- ဒစ်ဂျစ်တယ် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း သည် ရင်သားကင်ဆာ၏ အစောပိုင်း လက္ခဏာများကို သိရှိနိုင်စေရန်အတွက် ကောင်းမွန်သော ကြည်လင်ပြတ်သားသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအတွက် အထောက်အကူဖြစ်မည့် ပုံများကို ဖမ်းယူပါသည်။
- Digital mammography သည် Analog ထက် 30-60% ပိုနည်းသော ဓါတ်ရောင်ခြည်ကို အသုံးပြုသည်။
- ဓာတ်မှန်ရိုက်ရန် စောင့်ဆိုင်းစရာမလိုသောကြောင့် လူနာများသည် ဓာတ်မှန်ခန်းတွင်နေရချိန် ပိုနည်းသည်။
- အလင်းအမှောင်များကို ချိန်ညှိနိုင်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ် Mammography ရိုက်ပြီးပါက ပုံ၏ လိုအပ်သောအပိုင်းများကို ချဲ့ကြည့်နိုင်သည်။
- ဒစ်ဂျစ်တယ် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း သည် ရင်သားတစ်သျှူးများ၏ ပြတ်သားသော ပုံရိပ်များကို ပေးသည်။
- ဒစ်ဂျစ်တယ် မက်မ်မိုဂရမ်များသည် ဘေးကင်းပြီး နာကျင်မှုမရှိသည့်အပြင် ၎င်းတို့သည် analog အမျိုးအစားထက် ရင်သားတစ်ခုစီ၏ အမြင်များကို ပိုမိုကြည့်ရှုလေ့ရှိသည်။
- ဓါတ်ပုံများကို ဓာတ်မှန်ရိုက်ဆရာဝန်မှ ချက်ချင်းပြန်လည်သုံးသပ်နိုင်သည်။
ရင်သားကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများကို စောစီးစွာသိရှိခြင်းသည် ကုသမှုရွေးချယ်မှုများနှင့် အသက်ရှင်နှုန်းကို တိုးစေသည်။ ရင်သားဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းကို ဘယ်အချိန်စတင်ရမည် မည်သည့်အချိန်ကာလတွင် ပြန်ရိုက်စစ်ဆေးသင့်သည်မှာ လူနာ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်ဆိုသော်လည်း အသက် 40 နှစ်အထက် အမျိုးသမီးများအတွက် နှစ်စဉ် ရင်မ်မိုဂရမ်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် ရိုက်ပြီး စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားသည်။
ရင်သား အာထရာဆောင်း
Breast Ultrasound သည် သင့်ရင်သားမှတဆင့် ကြိမ်နှုန်းမြင့် အသံလှိုင်းများကို ပေးပို့ပြီး ကြည့်ရှုသည့် မျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ ပုံများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသည့် ပုံရိပ်စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရင်သားကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများကို သိရှိခြင်းအပြင်၊ ဤစစ်ဆေးမှုကို ရင်သားတစ်ရှူးများကို အကဲဖြတ်ရန်အတွက်လည်း အသုံးပြုသည်၊ ထို့ပြင် ၎င်းကို ရင်သားအတွင်းပိုင်းနေရာများသို့ သွေးစီးဆင်းမှုအတွက်ကိုလည်း သိရှိစေရန် မကြာခဏ ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်းဖြင့်လည်း အသုံးပြုပါသည်။
အာထရာဆောင်း Elastography
Ultrasound elastography သည် ရုပ်ပုံတစ်ရှူးများ ပေါ်ထွက်လာသော ပုံရိပ်ဖော်နည်းများဖြစ်ပြီး မကြာခဏဆိုသလို virtual palpation ဟုခေါ်သည်။ စက်နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှုများသည် တစ်သျှူးဆိုင်ရာရောဂါဗေဒပြောင်းလဲမှုများနှင့် မကြာခဏဆက်စပ်နေသောကြောင့် ဤနည်းပညာများသည် မတူညီသောရောဂါဗေဒများစွာကို ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်းနှင့် အကဲဖြတ်ရာတွင် ထိရောက်မှုရှိကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။
ရင်သားကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများသည် ရင်သားအတွင်းရှိဆဲလ်များ ထိန်းချုပ်မှုမရှိတော့သောအခါတွင် စတင်ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ ကင်ဆာသည် ရင်သားတစ်ရှူးများအတွင်းနှင့် တစ်ဝိုက်သို့ လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့သွားပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ပြန်ရည်ကြောများ သို့မဟုတ် သွေးကြောများမှတဆင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများဆီသို့ ပျံ့နှံ့သွားလွယ်ပါသည်။
Vejthani ဆေးရုံရှိ ကျွန်ုပ်တို့၏ Life Cancer Center တွင် ရင်သားကင်ဆာရှိသော အမျိုးသမီးများအတွက် ပြီးပြည့်စုံသော ကုသမှုနှင့် စောင့်ရှောက်မှုကို ပေးပါသည်။ ဝေ့ဌာနီဆေးရုံတွင် ရင်သားစစ်ဆေးရန် ရက်ချိန်းယူခြင်းဖြင့် သင့်ရင်သားကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်လိုက်ပါ။
Readers’ Rating
5.0 out of 5 stars (based on 1 review)
